ARANÉS,
era lengua pròpia d’Aran

Oficialitat der aranés

Ua lengua oficiau

Eth reconeishement legau

Tamb era aprobacion dera Lei 16/1990, deth 13 de juriòl, sus eth règim especiau dera Val d’Aran, er aranés siguec reconeishut coma lengua oficiau. Aguesta Lei dedique er article 2 ar aranés:

Article 2

1- Er aranés, varietat dera lengua occitana e pròpia d’Aran, ei oficiau ena Val d’Aran. Tanben ne son eth catalan e eth castelhan, d’acòrd tamb er article 3 der Estatut d’Autonomia de Catalonha.

2- Cossent tamb er article 3.4 der Estatut d’Autonomia de Catalonha, er aranés a d’èster objècte d’ensenhament e d’especiau respècte e proteccion, e se n’a de garantir er us tant en sistèma educatiu com ena activitat dera Administracion dera Generalitat de Catalonha e es mieis depenents dera CCRTV en territòri dera Val d’Aran.

3- Era Generalitat e es institucions d’Aran an d’adoptar es mesures que s’an de besonh entà garantir eth coneishement e er us normau der aranés e entà possar-ne era sua normalizacion.

4- Era Generalitat e es institucions d’Aran an de velhar pera mantenença, era promocion e era difusion dera cultura aranesa.

Era Lei 1/1998 deth 7 de gèr, de politica lingüistica, en sòn article 7 hè referéncia ara proteccion der aranés:

Er aranés, varietat dera lengua occitana pròpia dera Val d’Aran, se regís entad açò que tanh ar us, pera Lei 16/1990, deth 13 de juriòl, sus eth regim especiau dera Val d’Aran, e supletòriament, pes precèptes d’aguesta Lei, es quaus jamès non pòden èster interpretats en perjudici der us der aranés.

Era Lei organica 6/2006, deth 19 de juriòl, de reforma der Estatut d’autonomia de Catalunya, establís en article 6:

  1. Era lengua occitana, denominada aranés en Aran, ei era lengua pròpia d’aguest territòri e ei oficiau en Catalonha, d’acòrd damb aquerò qu’establissen aguest Estatut e es leis de normalizacion lingüistica.

Era Lei 35/2010, der 1 d’octobre, der occitan, aranés ena Val d’Aran, definís es objèctes e finalitat d’ua lei exclusiva entar aranés.

Era Lei 1/2015, deth 5 de hereuèr, deth regim especiau d’Aran, protegís tanben era oficialitat der aranés.

Lei 1/2015, deth 5 de hereuèr, deth regim especiau d’Aran (https://www.conselharan.org/wp-content/uploads/2015/08/Llei-1_2015-Regim-Especiau-dAran2.pdf)

Lei 35/2010, d’1 d’octobre, der occitan, aranés en Aran (https://dogc.gencat.cat/ca/document-del-dogc/?documentId=560046&language=oc)

Carta europea des lengües regionaus o minoritàries (https://llengua.gencat.cat/web/.content/documents/altres/arxius/cartaeur_aran_1_.pdf)